Theorie van kleuren mengen

Geel, rood en blauw

Over primaire kleuren

Primaire kleuren (geel, rood en blauw) zijn kleuren die je niet kunt maken door andere kleuren met elkaar te mengen. Vincent van Gogh was ervan overtuigd dat deze drie basiskleuren alles zijn wat je nodig hebt om elke gewenste kleur te creëren. Met de primaire kleuren en de tinten zwart en wit, kun je elke gewenste tint creëren om je ideale kleurenpalet te creëren.

Leer meer over het mengen van kleuren in deze blog of download onze uitgebreide gids voor het mengen van kleuren onderaan deze pagina.

Lees verder

Secundaire en tertiaire kleuren

Mengen met 3 kleuren

Met de drie primaire kleuren geel, rood en blauw kun je elke gewenste kleur maken. Om je eigen kleurencirkel te maken, meng je eerst geel met blauw, blauw met rood en rood met geel. Door deze kleuren te mengen ontstaan nieuwe kleuren: groen, violet en oranje. Zorg ervoor dat je begint te experimenteren met kleinere hoeveelheden om verspilling van verf te voorkomen.

Secundaire en tertiaire kleuren

Oranje, groen en violet worden secundaire kleuren genoemd. Deze secundaire kleuren bevatten samen alle primaire kleuren, omdat je die hebt gebruikt om ze te maken. In welke verhouding je ze ook mengt, hun gemeenschappelijke primaire kleur zal altijd de totale kleur bepalen. Een kleur die is gemengd met twee secundaire kleuren of met een primaire en een secundaire kleur, wordt een tertiaire kleur genoemd.

Pas de uiteindelijke kleur aan door meer van de primaire kleur van uw keuze toe te voegen. Zo kunt u gemakkelijk een meer gelig oranje of een meer blauwachtig groen maken. Experimenteer met de hoeveelheden van de kleuren om de gewenste tinten te creëren.

Hoe maak je een kleurencirkel?

Om een cirkel met 6 kleuren te maken, kun je de kleuren die naast elkaar in de cirkel liggen met elkaar mengen om 6 nieuwe kleuren te maken. Door de kleuren in de cirkel met elkaar te mengen, kun je je kleurencirkel uitbreiden tot 12 en vervolgens tot 24 kleuren. Als je 24 kleuren hebt bereikt, moet je kleurencirkel bestaan uit verschillende gele, groene, blauwe, paarse en rode tinten. Je kunt je kleurencirkel praktisch oneindig uitbreiden door de kleuren steeds met elkaar te mengen.

Vermenging van primaire kleuren met zwart en wit

Zoals hierboven getoond, kun je ontelbare kleuren maken met alleen de drie primaire kleuren. Met zwart en wit kun je verschillende grijstinten maken. Door deze twee mogelijkheden te combineren, kun je elke kleur lichter of donkerder maken.

Alle primaire kleuren mengen

Als je de primaire kleuren in de juiste verhouding mengt, kun je een diepe grijstint creëren die heel dicht bij zwart ligt. Dit donkergrijs is donker genoeg om in je schilderij als een zwarte tint te fungeren, maar omdat deze kleur met behulp van kleuren is gemaakt, zal hij in je schilderijen veel levendiger overkomen dan gewone zwarte verf.

Mengen met zwart en wit

Om je gemengde kleuren helderder of zachter te maken, kun je zwart of wit toevoegen. Wit maakt de kleur helderder, terwijl zwart de kleur zachter maakt. Door zwart en wit in verschillende verhoudingen met elkaar te mengen, kun je een scala aan grijstinten creëren. Deze grijstinten kunnen ook worden gebruikt om te mengen met uw primaire, secundaire of tertiaire kleuren, zodat u uw kleurengamma nog verder kunt uitbreiden.

Contrast creëren met complementaire kleuren

Kleuren die in de kleurencirkel tegenover elkaar liggen, worden complementaire kleuren genoemd. Deze kleuren (blauw en oranje, groen en rood, paars en geel) geven het sterkste contrast. Als je deze kleuren naast elkaar gebruikt, zie je dat ze elkaar versterken. Vincent van Gogh gebruikte deze complementaire kleuren vaak om zijn schilderijen een gevoel van diepte en spanning te geven. Contrast in kleur is iets dat in de loop der tijd steeds meer in zijn werk naar voren komt.

Van Gogh's typische gebruik van kleur komt ook voort uit praktische overwegingen: eenvoudigweg om de verf te gebruiken die hij nog had liggen. Van Gogh was er niet alleen van overtuigd dat de drie primaire basiskleuren voldoende waren om elke gewenste tint te creëren, maar ook dat je niet altijd de werkelijke kleur van een voorwerp in je schilderijen hoeft te gebruiken. Dit creëert een veel sterkere sfeer.

Meer informatie over dit onderwerp

Meer informatie

Veel plezier met schilderen! En onthoud, wat voor het schilderen geldt, geldt ook voor het mengen van kleuren: oefening baart kunst. Wil je nog meer te weten komen over de theorie van het kleuren mengen, klik dan op onderstaande knop om onze uitgebreide kleuren menggids te downloaden.

Download de brochure