Oliën voor olieverf

Gebleekte lijnolie verschilt alleen qua kleur van gezuiverde lijnolie. Omdat de kleur van lijnolie wordt beïnvloed door omstandigheden (licht, oxidatie), zal het kleurverschil tussen de twee oliën na verloop van tijd grotendeels verdwijnen.

Omdat lijnolie op den duur een zekere mate van vergeling laat zien, wordt met name voor witte verf de lijnolie vaak vervangen door saffloerolie. Saffloerolie wordt geperst uit de zaden van de saffloerdistel. Deze olie vergeelt minder dan lijnolie, maar de droogtijd is langer en de olie vormt een verffilm met andere eigenschappen dan bij lijnolie.

Het gebruik van wit op basis van saffloerolie kan bij een gelaagde opbouw van een schilderij, waarbij het een onderlaag vormt voor kleuren op basis van lijnolie, verschijnselen zoals craquelé of zelfs onthechting van bovenliggende verflagen veroorzaken. Het is daarom aan te raden om het gebruik van witte verf op basis van saffloerolie te beperken tot de eindfase van het schilderij.

Standolie is een zeer vette olie en daarom met name geschikt voor toepassing in de laatste lagen. Het wordt verkregen door lijnolie te verhitten zonder toevoeging van zuurstof. Er vindt geen oxidatie plaats. De olie wordt dikker doordat moleculen zich in groepen aan elkaar koppelen (polymerisatie).

De honing dikke standolie kan met terpentine of terpentijn worden verdund en vormt een flexibelere film dan gewone lijnolie. Traditioneel werd standolie gebruikt als glaceermedium, tegenwoordig voornamelijk als ingrediënt voor het zelf samenstellen van een medium. Het is een zeer vette olie en daarom met name geschikt voor toepassing in de laatste lagen. De kans op schroeien van de verf is minder dan met lijnolie, de droogtijd wordt verlengd en de glans verhoogd.

Gekookte lijnolie is een met siccatieven verhitte lijnolie die men in een zelfgemaakt medium voor olieverf kan gebruiken om de verf sneller te laten drogen. De benaming "gekookt" is eigenlijk niet juist, de olie wordt beneden het kookpunt verhit. Dit gebeurt onder toevoeging van siccatieven en de olie kan dan ook gebruikt worden als ingrediënt om een sneldrogend schildermedium samen te stellen. Bij gebruik van gekookte lijnolie, puur of als ingrediënt van een zelfgemaakt medium mogen in verband met de duurzaamheid van de verffilm nooit extra siccatieven worden toegevoegd.

Vergeleken met lijnolie droogt papaverolie langzamer, is bleker, vergeelt minder en verschroeit de verf minder snel. Vanwege deze eigenschappen kan een zelfgemaakt medium op basis van papaverolie worden gebruikt in combinatie met lichte kleuren in de "alla prima" techniek. Papaverolie vormt echter een zwakkere film dan lijnolie en kan bij toepassing in de onderste lagen problemen veroorzaken voor de hechting van lijnolieverf in daaropvolgende verflagen. Het is daarom aan te raden om bij gelaagd schilderen alleen in de laatste laag papaverolie te gebruiken.